Статистика ВК сообщества "Тыва шулуктер"

Кыс кижи🏻

Кылагар көрүнчүк дег,силиг болуру шын.
Кылган ижи шевер–чаражы база-ла шын.
Кылажы безин таптыг. Топтуг болуру шын.
Кыжын, чайын-даа чырык хүн дег,болуру шын.
Кыдыындан көргеннерни өөртүрү шын.
Кыдырык карактары шолбаналган чорууру шын.
Холу чемзиг, ховар кежээзи шын.
Ховаган дег,чиик-ээлгири база-ла шын.

Ынчалза-даа,

Хөвең дег,чымчак сеткилдиг болуру кол.
Хөйге хүндүткелдиг болуру кол.
Энерел долган эргим хөөнү кол.
Эзилбес, читпес,быжыг соруктуу кол.
Чаптап ханмас чассыг чаңныг болуру кол.
Чалгынналдырыптар күжү бары кол.
Долгандыр кижилерни дыңнап билири,
Долбанналы бээр чаактарлыг болуру кол.

Уруум, күдээм.

Ийи чүрек игил болгаш, бызаанчыга
Ишти хөңнүн чоок билчип, демин кадып,
Аялганы тынар агаар, аржаан кылгаш,
Алдын ыдык ынакшылды чаяадыңар.

Күдээм, кызым хүнүң чырык херели бооп,
Күжүр ие сеткилимни чылдып чоруур.

Хөлде салдаан, чараш куштар аңгырлар дег,
Хөй-ле чылда кады чоруур салым кожуп,
Өөр-өнер чаптанчыг чаш төлдерлиг бооп,
Өг-бүлениң быжыг күрүн тургустуңар.

Уруум күдээм, узуп төтпес өөрүшкүм
Угаан чүрээм, сеткилимниң чырыы силер.

Дызыладыр үнүн алчып хөөреп келир
Дыка кыссыг чаптанчыг чаш уйнуктарым
Ада-ие угун салгап, келир өйде
Аялгалыг чуртталгазын улазыннар.

Кызым күдээм, кымдан артык чүрээм чылдыр
Хыраа дошту эргизиптер чулам силер.

Чонуңарга чоорган болган сеткилиңер
Сорук кирер хөөмейде, каргыраада.
Чараш уян, байлак болган сагыжыңар
Чадаганда, дошпулуурда, лимбизинде.

Ынчангаштың авазы мээ уруум, күдээм
Ынаныжым сылдыстарым, айым хүнүм.

Ая.

''Аал-чуртту, ажы-төлүң карактаар сен,
Амырагым, ынак эжим, эргимим!'' дээш,
Ада-иең, эжиң мени чагып-чагып,
Арт-сын ажыр дергиленгеш, чоруй бардың.

А мээң сеңээ сеткилимден чаңгыс чагыым:
Албан бисче эглип кээр сен, эргим сарыым!
Ада-иең, төрел чонуң сүзүгленип,
Аккыр шайның үстүн чажып чалбарыыр бис...

Хүлээлгеңни күүседип кааш, чанып кээриң
Хүннер саннап, уйгу-дыш чок манап чор бис.
Күжүр аваң чула кыпсып, саңын салып,
Хүрээден-даа ыравастаан, баар ажыыр.

''Ачам кажан кээрил?'' деп эртениң-не
Ажы-төлүң сени чоктап, айтыра бээр.
''Ада-чуртун хостажып кааш, эки хүнде
Амыр-шөлээн чанып келир, бүзүреңер!''

Эрес-дидим, тура дүшпес туруштууңну,
Эрсиг мөзү-шынарлыыңны, бүдүштүүңнү
Эжим-өөрүм, арат чонум алгай берди,
Эктим бедик, чоргаар базып дыңнап чор бис.

Авыралдыг тыва чонуң адын сыкпайн,
Ачы-дузаң хей-аът бедик күүседип кааш,
Аалыңче ырлыг-шоорлуг эглип кээр сен,
Аас-кежик, өөрүшкүлүг уткуп аар бис!

Чечена Монгуш 10.08.22 07:37
Чадаана

Кыс кижи🏻

Кылагар көрүнчүк дег,силиг болуру шын.
Кылган ижи шевер–чаражы база-ла шын.
Кылажы безин таптыг. Топтуг болуру шын.
Кыжын, чайын-даа чырык хүн дег,болуру шын.
Кыдыындан көргеннерни өөртүрү шын.
Кыдырык карактары шолбаналган чорууру шын.
Холу чемзиг, ховар кежээзи шын.
Ховаган дег,чиик-ээлгири база-ла шын.

Ынчалза-даа,

Хөвең дег,чымчак сеткилдиг болуру кол.
Хөйге хүндүткелдиг болуру кол.
Энерел долган эргим хөөнү кол.
Эзилбес, читпес,быжыг соруктуу кол.
Чаптап ханмас чассыг чаңныг болуру кол.
Чалгынналдырыптар күжү бары кол.
Долгандыр кижилерни дыңнап билири,
Долбанналы бээр чаактарлыг болуру кол.

"Эжим"️

Эжим... чаңгыс-ла сээң эргим сөзүң меңээ күш бээр
Көрүжүң сээң хүн дег чылыг, онза чараш.
Чуртталгада оруум айтыр сылдызым сен,
Өөрүшкүнү чүгле сеңээ сөңнээр-дир мен.

Чаңгыс дилээм - кезээ шагда кады чору,
Бодалдарың эпчоксунмайн чугаалап чор.
Аравыста айтырыглар тургустунза,
Ала чайгаар ырай бербе, дезип чорба..

Сени меңээ ынак деп мен билип чор мен,
Мээң-даа чүрээм чаңгыс сени шыгжап чору.
Кады деңге шупту чүүлдү эртип чорааш,
Аас-кежиктиг, каткы-хөглүг чуртаал эжим.

Хүндүткел-биле, Ю.
14.04.21 чыл.
Спб

Эжиңерни чааскаандырзын кагбаңар даан,
Эжиин ажып, сеткил-хөөннү улежиңер.
Экиде-даа, багайда-даа кезээ мөңге,
Эжи болуп хундуткелин оскунмаңар.

Угбаңарны, дуңманарны кагбаңар даан,
Хүннүң-даа бол, сүмележип кады чору.
Хүлүмзүрээн караа чаштыг, бүлдеңейнип,
Улуг тынып силерлерни манап ор боор.

Аваңарны, иеңерни кагбаңар даан,
Ажык сеткип, чугаалажып, үнелеңер.
Кем чок, арыг сеткилинде оду чайнап,
Кээриңерни кезээде-ле манап орар.

Менги Бузураш.

Шаптараазын чуртталгага чер-ле турар
Шаа чедир мунгарава, эрттиривит
Кезээ шагда улус чонга хугдулуг чор
Кээргел-сеткил оттурарын база утпа

Мунгаралга алзыырга-даа чуу-даа унмес
Мунгашталып чуртталгавыс саарзыкталыыр
Эжин-оорун сенээ ынак чоруур кылдыр
Экии мендин, чагыг-сумен соннеп чору

Хорадаарга ООН эки чуве унмес
Хоюг унун улус чонну оортуур болзун
Амыдырал-чуртталганны сайгарбайын
Аас-кежик дилеп чуртта, кужур оннук
Азиана Монгуш, Хорум-Даг

Шыдажып каг.
Амыдырал берге - дир дээш муңгарава,
Ажы -төл дээш быжыгландыр туттунувут,
Шыдашпааннар кудургайлап бадыпса - даа,
Шыдавыже быжыг туткан холуң салба!

,,Үүле - салым багай -дыр ''-дээш чарбыттынма,
Үе эртер, балыг чоорту чүгээртей бээр,
Сагыш балыын экиртиптер ындыг эм чок
Сеткилиңден чүгле бодуң шыдажывыт!

,,Ат -ла болдум, меңээ чедип келиңер ''-деп,
Амытанга кымга -даа бол, чарбыттынма,
Кызып чорааш ажы -төлүң дөгерезин,
Кижи кылып, уштап, баштааш, өөрүп чору!

Сагыш - сеткил шыны херек көдүрлү бээр,
Дашка тудуп, ажыг сугже хандыкшыва!
Шаа кээрге улус көрбес ээн черге,
Чаштыг карааң чода тудуп, оожургап ал.

Кызагдадып, бергедедип келирге - даа,
Кызып чорааш күзелиңче чүткүп чору,
Чүрээң тудуш ажы - төлүң кээргенчиг,
Чүге дизе — ава болган салымың -дыр.

Үзе соккан удазынның ужу ышкаш
Үстүп калган чуртталгаңны чектевейн чор!
Үнүп келир чаа хүннү манап чорааш,
Үүлеңни аартыктавайн чурттап эртир!
А.Очуровна.
Сүт - Хөл кожуун.
Суг -Аксы суур.

Бирле хүнде өңнүүң мени көрүп кааштың,
Бактаарынче далашпайн көр, утказын бил...
Меге-сога хоп-чип дажып маңнава-даа,
Холуң сунуп дузалажыр аргазын көр.

Баштай ушкан эжиң черле кыжырбайн көр,
Чуртталгада чүү-даа турар ажырбас оң.
Аскайган мээ даянгыыжың сунуп берип,
Сеткилиңден дузалажып, бодап каап көр.

Канчап билир сени деткиир үе келир
Сеңээ база дуза херек апаар-даа боор
Шак ол ынчан четтиргеним илередип
Менче сунган холуң чылыын эгидер мен.

Хүндүткел-биле, Ю ️

Өршээ Бурган, кандыг берге үе келди?
Арга чок дег, орук муңгаш ышкаш болду...
Төлүң мени чүге мынчаар шеней бердиң?
Шыдаар мен бе, сынып калбас ирги мен бе?

Бергелерни ажып эртер, ажырбас деп,
Арат чоннуң чугаазы ол, шылай бердим...
Кызып чорда, шупту чүве буступ бадып
Холум сула салдынып тур, дузалап көр

Күштен берем, тейлеп чор мен, дилээм ол-дур,
Күжүр мени камгалап көр, карактап чор...
Кайда, кымны хомудаттым азы болза?..
Буруум миннип, барып чедейн, Өршээ Бурган...

Черле эртер оруум бе бо, азы чүл бо?..
Билип чадап шаанга кирдим, муңгарадым...
Быжыг болуйн, тогбайн чурттаайн, шыдажыптайн
Өрү тейлеп, дилеп чор мен, күштен берем...

20 апреля 2021 чыл
Спб

Хүндүткел-биле, Ю♥